Other uses of the bread oven

In addition to baking bread, the heat of the oven was also put to other uses:

  • tijdens of na het bakken van het brood werd er ook plaats voorzien voor het bakken van vlaaien, peperkoek, appelbroodjes of andere lekkernijen voor de kinderen.
  • men droogde in de nog warme oven peren, appels en pruimen. Om te drogen zijn de harde perensoorten goed zoals trichter- of hereperen, langeloren, korsenijsperen, spineelperen, dikstaartperen. De peren worden in verscheidene keren (4 à 5 maal) gedroogd. Daarna zien ze er zwart en vol rimpels uit. Bakpruimen werden als laatste in de oven gedroogd, soms op bruin papier. Om barsten tegen te gaan mocht de oven niet warmer dan 60° C zijn.
  • op het ovengewelf werd het zaaigoed voor de moestuin gelegd. In de oven werden kleine veldvruchten en zaden gedroogd: erwten, bonen, klaverbollen, koolzaad, raapzaad, enz.
  • in de bijna afgekoelde oven kon men pluimen drogen die, wanneer ze mals genoeg waren, gebruikt werden als vulling voor matrassen en hoofdkussens.
  • als de oven lauw was werd het beddengoed wel eens ontsmet.
  • wie aan reuma of slepende verkoudheid lijdt, kruipt, naar het schijnt, best in de oven nadat het brood uitgetrokken is...
  • potten in gebakken aarde werden voor hun eerste gebruik in de warme oven gestoken om de slechte smaak eruit te halen.
  • de hespen en het spek werden vaak in de open schouwkap van het bakhuis gerookt.
  • zowel in als op de oven werd het ijzeren alaam droog bewaard.
  • als de oven zo goed als afgekoeld is werden er een paar takkenbossen in de oven te drogen gelegd voor de volgende bakbeurt.
  • stelen en wandelstokken werden in de oven gewarmd om ze te kunnen buigen.
  • The oven was sometimes used to dry flax to prepare it for breaking (see bruising mail). This involved a serious fire hazard, and therefore this practice was being prohibited by law.
  • To improve a lesser wine, a part of the grape mixture was lightly baked in the oven, just as long until the skin of the grapes start to shrink.
  • The vaulted "oven cellar" was used by keen gardener’s as a planting bed to grow chicory in.

drying prunes (from BOGAERTS: 268)

"A moins d'en avoir l'expérience, d'appartenir à des contrées intéressées à bien dessécher les pruneaux, il est assez rare qu'on fasse cette opération d'une manière satisfaisante. Presque toujours on dessèche trop les prunes, tandis qu'on devrait se borner à enlever à ces fruits leur excès d'eau de végétation afin de pouvoir les conserver non à l'état sec, mais à l'état mou, ce qui est bien différent.

Prenez des prunes tout à fait mûres, lorsqu'elles tombent d'elles mêmes ou par une légère secousse, étendez-les sur des claies et portez-les dans un four après la cuisson du pain.

Le point essentiel, pour avoir des pruneaux aussi sucrés que possible, c'est de les sortir du four à moitié cuits pour les transporter à l'air, les y laisser se ramollir et lacher leur eau. Au bout de quelques heures, on reporte les claies au four et les pruneaux s'achèvent."

drying plumes in the oven (from MILLET-ROBINET: 2.474)

"Duvet - Il ne faut pas enlever tout le duvet des oies vivantes qu'on plume. Lorsqu'on plume les oies mortes, on arrache d'abord la plume, puis le duvet, qu'on met à part et dont le prix est le double du prix des plumes.

Lorsqu'on veut avoir du beau duvet, de belles plumes, et les conserver en bon état, il faut les mettre dans des sacs sans les fouler, puis placer ces sacs dans un four dont on vient de retirer le pain. Cette espèce de cuisson dessèche le duvet, et détruit tous les insectes qui pourraient s'y trouver; la plume y perd aussi l'odeur assez désagréable qu'elle contracte toujours lorsqu'elle est entassée. On la retire du four quand elle est froide; mais, comme cette dessiccation, en faisant évaporer l'eau que contient la plume, diminue beaucoup son poids, la plupart des cultivateurs s'abstiennent de cette pratique."

prohibited to dry flax in the oven of Diessen, The Netherlands (1739)

"Is voorgedragen dat verscheyde persoonen alhier haar niet ontsien omme haar vlas in de bakovens te steken en soo te braken en ook des savons in haar huysen by het ligt swongen waar uyt men seer diwils droevige ongelukken van brant siet veroorsaaken, is derhalven goetgevonden en verstaan op drie agtereenvolgende sondaagen alhier aan s heeren gebooden te laaten publiceeren en aan alle en een yder interdiceeren dat geen vlas uyt de ovens sullen hebben te braken, nog savonds by het ligt in haare huyzen sullen mogen swongen op poene van ses gulden by alle en een yder daarover te verbeuren een derden te behoeven van de heeren officieren, een derde ten behoeve van den armen en het resteerende derde part ten behoeve van die geene die de calange doen sal waar toe vorsters, schutters en alle andre wie het ook soude mogen wesen by dezen worden geauthoriseert."

Source: SA Tilburg AA Diessen voor 1811 1f 23v 31-10-1739.

baked grapes in the oven (from ODART: 220)

"Pour un bon vin d'ordinaire de provision privée, qui ne se distinguerait pas naturellement par sa délicatesse, je préférerais un moyen d'améliorisation employé par un propriétaire de la communne d'Ordenac (Gironde), dont le vin est d'une haute qualité et exhale une légère odeur de rose, selon M. Cavoleau, d'après lequel je rapporte ce fait: c'est d'ajouter à la vendange quelques claies de raisins passés au four, faiblement chauffés et seulement jusqu' à la dépression de la pellicule; c'est ainsi du moins que je faisais, car M. Cavoleau ne fixe pas le degré de dessication, et je me suis bien trouvé moi-même de ce moyen d'améliorisation, auquel je n'ai renoncé, bien à tort sans doute, qu'à cause de l'embarras inséparables de grandes vendanges. Ce moyen est simple, facile, et n'augmente guère les frais, car à cette époque on chauffe très-souvent le four, et l'on peut profiter de ces occasions fréquentes."

how to grow chicory underneath the oven floor

The cultivation of chicory first began around 1850 and the technique did not spread very fast. In Lierneux (province of Liège, Belgium) for example, a certain Adolphe Graff (Chienrue) was one of the first to try cultivating chicory, shortly before the Second World War started. He planted the vaulted space underneath his bread oven, and the ashes from this oven were used to cover the plants.