Opzoeken

De horlogeglastang (1) is een metalen tang met parallelle armen. Op beide bekken is een ronde schijf met zacht oppervlak gemonteerd. De uurwerkmaker kan er de glazen voor een horloge mee grijpen en manipuleren zonder ze te beschadigen door de druk te verdelen. Deze tang is vergelijkbaar met de brillenglastang van opticiens. [MOT] (1) Tech-Term 18.33: "horlogeglastang"

De jaloezieschaar is een schaar om de latjes van jaloezieën op dezelfde lengte in te korten om de breedte van de jaloezie passend te maken aan de raamopening. Ze is voorzien van een geleider die in de breedte verstelbaar is. Zie ook de jaloeziewasser en de verstekschaar. [MOT]

Op sneeuw en ijs is het ijshouweel in de bergen onmisbaar. Het dient vooreerst als steun - het vervangt de wandelstok - en, vooral op gletsjers, om de sneeuw te peilen, vervolgens om treden in het ijs uit te hakken, om een andere klimmer te zekeren en tenslotte, bij een val, als rem. De punt van het ijshouweel is vaak getand, de pen kan recht of licht holrond zijn. Soms maakt een gat in het werkend deel het mogelijk er een karabijnhaak aan te bevestigen. De houten steel werd algemeen vervangen door een steel van licht metaal; zijn lengte wordt bepaald door de aard van het terrein: hoe steiler en moeilijker, hoe korter de steel. Hij eindigt in een scherpe stalen punt, die in het ijs moet kunnen steken. Een polslus of een borgtouw voorkomt meestal het verlies (1). Zie ook houweel. [MOT] (1) Duitse klimmers geven de voorkeur aan de eerste oplossing, Britse aan de tweede (MADUSCHKA & SCHUBERT 1975/11: 45).

De pijpenbuiger is een handwerktuig waarmee men plastieken, koperen en dunwandige stalen buizen koud kan buigen. Het is een metalen stang (ca. 60 cm) die op het uiteinde omgebogen is en op enige afstand daarvan een halfrond uitgefreesd buigsegment heeft. De pijp wordt achter het haakvormig uiteinde in het buigsegment geplaatst. Door de pijpenbuiger als hefboom te gebruiken, wordt de pijp rond het buigsegment gebogen. Aan de pijpenbuigtang is hiertoe een tweede arm voorzien. De breedte van het buigsegment varieert naargelang de diameter van de pijp. Het is ook mogelijk dat er aan beide uiteinden van de stang een buigsegment is van verschillende diameter. De vroegere zogenaamde Bergmannbuizen waren van karton met een buitenlaag van metaal en boog men met de isolatiepijpbuigtang. Zie ook de buigveer. Te onderscheiden van het buigijzer (mandenmaker) en de buighaak. [MOT]

Deze nieuwe werktuigfiche is in opbouw. Door de verspreiding van moderne afrasteringen zoals prikkeldraad en schrikdraad ontwikkelde zich een grote diversiteit aan draadspanners. Courant zijn modellen met een haak, al dan niet met hefboom, en modellen met een windas. Deze laatste komen nog steeds zeer algemeen voor om draden voor afrasteringen aan te spannen, bv. rond weilanden.Lichte modellen worden gebruikt om bv. waslijnen, draad voor de tv-antenne, enz. aan te spannen. Voor zwaarder spanwerk aan staaldraden en -kabels hanteert men een staaldraadspanner of staaldraadtakel. Zie ook de trekduivel voor afrasteringen en de haagspanner. [MOT]

Hamer (ca. 150-500 gr) waarvan de cilindrische (ca. 3-5 cm doorsnede) kop van nylon is, met een metalen tussenstuk. Vaak is het mogelijk om doppen van verschillend materiaal (leder, rubber, enz.) op het tussenstuk te schroeven. De steel is van hout of plastic. Men gebruikt de nylon hamer om materiaal te bewerken dat geen schade mag oplopen. Te onderscheiden van de reflexhamer die lichter (ca. 100-200 gr) is en waarvan de cilindrische kop kleiner (1-3 cm) is. Zie ook hamer (lederen) en rubberhamer. [MOT]

Het loodbuigijzer is een gebogen, meestal S-vormige stang, rond in doorsnede en ca. 30 cm lang. Het dient om in het uiteinde van een loden buis te drijven om deze te buigen of een aansluiting met een andere buis voor te bereiden. Daartoe kan men het buigijzer aan de zijkant hameren met bv. een bankhamer. Het ene uiteinde loopt taps uit, het andere is afgevlakt om eventueel op te slaan. Te onderscheiden van het buigijzer (mandenmaker) en de buighaak. [MOT]

Deze nieuwe werktuigfiche is in opbouw. Zie ook de automobieltang en seegerringtang. [MOT]

Nietmachine is een algemene term voor diverse handwerktuigen en toestelletjes om te nieten, nietjes (1) vast te maken of klinken. In het hecht zit meestal een magazijn met een reeks nieten als voorraad. De meest gekende modellen dienen voor thuisgebruik en kantoor, om papier te nieten. Men plaatst het papier tussen de kaken en drukt het werktuig dicht. De armen van het nietje worden door het papier gedrukt en dichtgevouwen. Sommige nietmachines houdt men in de hand; andere plaatst men best op tafel. Vaak zit er aan de zijkant ook een plat staafje op gemonteerd om nietjes te verwijderen. Men kan hiervoor echter ook een nietjestang gebruiken. Zwaardere modellen zijn ontwikkeld voor ambachten met hout, leer, textiel, enz. Men kan er bv. schrijnwerk, meubels, vloeren, tapijt, enz. mee vastmaken. Wanneer de vakman op de handgreep drukt, ontlaadt de veer zich en schiet ze als het ware een niet met grote kracht in het werkstuk. Om zeer snel te nieten, kan men een nietpistool hanteren. Tegenwoordig worden professionele...

Het koordjesmes dient om stevig koord - gebonden om pakken - door te snijden. Het heeft een kort (ca. 7 cm), vrij dik (ca. 2 à 6 mm) lemmet eindigend in een gebogen stompe punt. De snede (3 à 7 cm) is glad of getand. Parallel met de snede, op ongeveer 5 mm ervan, bevindt zich soms een bot stangetje. Stompe punt en stangetje voorkomen elke vorm van beschadiging of verwonding. Een ander model bestaat uit een klein gebogen mesje (koordjesmes (vinger) genoemd) dat aan een ring is vast geklonken. Het werktuig wordt rond een van de vingers gedragen en gebruikt om garen, lint, plastic band, palletwikkel, tape, karton, enz. door te snijden. Het dient vooral bij handelingen waarbij veelvuldig koord moet worden doorgesneden, zoals visnetten herstellen of de oogst in de grienden. Ook hier is het vrijwel onmogelijk jezelf of iemand anders te verwonden. [MOT]