Grendel (steenhouwer) (m.)

identificatiecode
ID 1250
morfologie
morfologie
beroep
holotype
MOT V 2020.0201 L=40cm B=18,5cm G=3724gr. Opschrift (eigendomsteken): WP.
alias
spitsijzer (syn.)
alias
raamijzer (syn.)
beschrijving

De grendel is een handwerktuig van de steenhouwer om de oneffenheden weg te “spitsen” bij de ruwe bewerking van harde steensoorten of een stuk zandsteen.

Het is samengesteld uit puntijzers, vierkant in doorsnede en bij elkaar gehouden in een beugel met een opsluitwig. Voor de bewerking dienen de ijzers minstens aan één kant mooi op een lijn te staan. Het aantal puntijzers varieert meestal tussen 9 en 13. (1) Gezien ze vlot verwisselbaar zijn, kunnen ze individueel geslepen of bijgesmeed worden. Het handvat kan van hout of metaal zijn en wordt met beide handen gevat.

Dit handwerktuig wordt niet meer actief gebruikt. (2)

Zie ook bouchardhamer. [MOT]

(1) Het aantal puntijzers kan sterk variëren. Op diverse exemplaren zijn tussen 5 en 15 puntijzers aangetroffen.

(2) Wegens de overmatige stofvorming zou het in Nederland in 1921 reeds verboden zijn. JANSE 1998: 26. Zie artikel over een onderzoek naar stofvorming in 1910: ELIAS S., Een en ander over de gevaren van het steenhouwersvak, in Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 54 (1910): 918-34.

Grendel (steenhouwer) MOT V 2020.0201