Bikijzer (o.)

Het bikijzer (1) is een metalen handwerktuig om oude mortelspecie van gebruikte metselstenen te bikken om de stenen te hergebuiken (2), net als de kaphamer.

Het bikijzer heeft twee brede (ca. 10 cm) snedes die in elkaars verlengde kunnen liggen (3) of dwars op elkaar (bv. MOT V 93.0092). Men vat het aan het staafvormig middendeel en slaat de mortel van de steen.

Een ander beitelvormig model (bv. MOT V 93.0093) heeft een enkele brede snede en is niet te verwarren met brede exemplaren van het ceseel.

Zie ook het metselaarshouweeltje en de bikhamer [MOT].

(1) V.D. (1950) s.v. bikijzer: ijzer met twee brede messen om stenen te bikken.

(2) Volgens JELLEMA R. (1963): 30 werd het bikijzer zeer intens gebruikt net na de Tweede Wereldoorlog bij de recuperatie van stenen uit verwoeste huizen. Oudere kalkspecie liet zich makkelijker afbikken door een mindere hechting dan bij recentere specie.

(3) POLLING J.: Machines, gereedschappen en werktuigen in het bouwbedrijf, Haarlem, 1963: 67.