Schroevendraaier (m.)

identificatiecode
ID 3
morfologie
morfologie
morfologie
morfologie
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
beroep
holotype
MOT V 81.0402 L=43cm B=5cm G=430gr
holotype
MOT V 86.0284 (voor boor) L=11cm G=70gr
holotype
MOT V 86.0480 L=37cm B=2,5cm G=210gr
holotype
MOT V 88.0030 (geïsoleerde kruisschroevendraaier) L=31cm D=2,5cm G=200gr. Opschrift: Chrom-Vanadium Germany 10.000V foreign
holotype
MOT V 88.0389 L=15cm B=2cm G=60gr
holotype
MOT V 88.0950 (haakse schroevendraaier) L=7,2cm B=1,2cm G=6,5gr. Opschrift: STANLEY N°668 MADE IN U.S.A.
holotype
MOT V 88.0972 L=11cm B=2,5cm G=20gr
holotype
MOT V 88.0984 L=21cm B=2,6cm G=100gr
holotype
MOT V 88.0999 (voor radiatorkraan) L=11cm B=5,5cm G=100gr
holotype
MOT V 89.0372 L=38cm B=12cm G=545gr
holotype
MOT V 90.1210 (zakschroevendraaier) L=16cm B=3,5cm G=95gr
holotype
MOT V 90.1218 a-g7 (slagschroevendraaier) L=19cm B=4cm G=850gr. Opschrift: KINZO IMPACT-DRIVER.
holotype
MOT V 91.0478 (schroevendraaiersset) L=18cm B=2,5cm G=104gr. Opschrift: SIRA Made in Germany D.B.G.M. ges. gesch. 10.000 Volt.
holotype
MOT V 95.0060 a-d4 (pompschroevendraaier) L=36cm B=3cm G=432gr. Opschrift: Germany 6411.
holotype
MOT V 95.0251 (ringmoerschroevendraaier) L=22,5cm B=2cm G=100gr
holotype
MOT V 96.0278 L=13cm B=2,5cm G=50gr
holotype
MOT V 2001.0400 (voor Playmobil) L=5,5cm B=2cm G=5gr. Opschrift: PLAYMOBIL.
holotype
MOT V 2004.0007 (voor geweer) L=8cm B=2,5cm G=128gr. Opschrift: LL 1492 T 1044.
holotype
MOT V 2005.0319 (uurwerkmaker) L=10cm D=1cm G=16gr. Opschrift: 1 SWISS
holotype
MOT V 2006.0193 L=26,5cm D=1,4cm G=25gr. Opschrift: 2AB BAHCO 632 Made in Sweden
holotype
MOT V 2007.0491 (voor naaimachine) L=12cm B=2cm G=39gr. Opschrift: PFAFF afb naaimachine.
holotype

MOT V 2010.0221 (ratelschroevendraaier) L=32cm B=3cm G=387gr. Opschrift: "YANKEE" N°30 A NORTH BROS. MFG. CO. PHILA. PA. U.S.A. PAT.B DEC. 11 23 MADE IN UNITED STATES OF AMERICA.

holotype
MOT V 2011.0165 (kruisschroevendraaier voor computer) L=6cm B=0,5cm G=2gr
holotype
MOT V 2013.0034 a2 (doe-het-zelf voor dakraam) L=13cm B=1,5cm G=14gr. Opschrift: www.velux.com.
holotype

MOT V 2023.0068 (ratelschroevendraaier) L=20cm B=4cm G=283gr. Opschrift: FACQ BRUXELLES WELTRECORD W. H.-B. CHROM VANADIUM.

beschrijving

Een schroevendraaier is een handwerktuig om schroeven aan en los te draaien. Het is in beginsel een plat metalen staaf(je) van 3-20 cm met dubbele stompe vouw of een kruis aan een uiteinde, waarvan de breedte en de dikte overeenkomen met deze van een schroefkop. Dat staafje steekt meestal in een recht houten of plastic hecht van 5-50 cm, soms in een kruk, uitzonderlijk krijgt het het uitzicht van een borstavegaar (1).

Het kan ook in een booromslag (zie glossarium) bevestigd worden. Er bestaan allerlei vormen van staafjes en van hechten naargelang van het werk en de eisen van de vakman.

Ook bestaan er gespecialiseerde schroevendraaiers voor allerlei machines waaronder naaimachines (bv. MOT V 2007.0491) of als toebehoren bij huisraad, elektronica, een toestel, meubel, speeltuig (bv. MOT 2001.0400), enz. Een schroevendraaier behoorde tot het vaste boordgereedschap van een auto.

De schroevendraaier met ratel (bv. MOT V 2010.0221) maakt het mogelijk de schroef ergonomisch door te draaien zonder het hecht te lossen of laten glijden, om bij veelvuldig gebruik blaren te voorkomen. Hij heeft drie standen, voor linksom en rechtsom draaien en één om hem in vaste stand te blokkeren (2).

Op de slagschroevendraaier (bv. MOT V 90.1218) met verwisselbare bits kan met een hamer geslagen worden. Een mechanisme zorgt ervoor dat de kracht wordt omgezet in roterende koppel om een zeer vast zittende schroef los te krijgen. Met hetzelfde doel kan een schroevendraaier voorzien zijn van een (deels) hoekig afgerond hecht om bv. met een sleutel rond het hecht een vastzittende schroef los te draaien.

Een klein (ca. 5-10 cm lang) model voor precisiewerk (bv. MOT V 2005.0319) zoals van de uurwerkmaker en opticien heeft een zeer smalle vouw, een geribbeld hecht voor een goede grip en een los draaiende knop, waarop druk wordt uitgeoefend met de wijsvinger.

Een bijzonder model (MOT V 2004.0007), specifiek voor het onderhoud van een Flintlock pistool en een musket, bestaat uit een hol, ijzeren hecht of kruk voorzien van twee sleuven en een afneembaar dopje dat dienst doet als oliereservoir waar een oliedruppelaar in past (3). In de sleuven passen verschillende verwisselbare schroevendraaiers en een drevel (4).

Om diverse formaten en vormen van schroeven met één hecht te kunnen aandraaien, zijn diverse schroevendraaierssets samengesteld, hetzij met roteerbare werkende delen (bv. MOT V 91.0478) hetzij met wisselstukken in een plooibaar of oprolbaar plastic zakje.

De schroevendraaier komt in vele gedaantes voor als gadget of zakuitrusting en als deel van een samengesteld werktuig in combinatie met bv. een zakmeszaagzetijzer, haaksleutel, ringsleutel, dopsleutelsluitingssleutel.

Te onderscheiden van de verfbusopener. [MOT]

(1) HUMMELL: 145; PRECHTL: pl. 326.15.

(2) JACKSON & DAY: 224.

(3) Deze laatste ontbreekt op de tekening. Zie SHAFFER/1: 343.

(4) Zie SHAFFER/1: 343.

MOT V 81.0402

MOT V 86.0284

MOT V 86.0480

MOT V 88.0030

MOT V 88.0389

MOT V 88.0950 haakse schroevendraaier

MOT V 88.0972

MOT V 88.0984

MOT V 88.0999 (voor radiatorkraan)

MOT V 89.0372

MOT V 90.1210

MOT V 90.1218 a-g7 (slagschroevendraaier)

MOT V 91.0478 (schroevendraaiersset)

MOT V 95.0060 a-d4 (pompschroevendraaier)

MOT V 95.0251 (ringmoerschroevendraaier)

MOT V 96.0278

MOT V 2001.0400 (voor speeltuig)

MOT V 2004.0007 (voor geweer)

MOT V 2005.0319 (uurwerkmaker)

MOT V 2006.0193

MOT V 2007.0491 (voor naaimachine PFAFF)

MOT V 2010.0221 (ratelschroevendraaier)

MOT V 2011.0165 (voor computer)

MOT V 2013.0034 a2 (voor dakraam)

MOT V 2023.0068 (met ratelhefboom)