Opzoeken

Plaatsen van de pomp Water was een noodzaak op elk erf, bij de woning, bij de bewerking van het land, bij ateliers van vakmannen,... Om aan de bouw van een nieuwe woning te starten, diende men eerst een waterput te graven om de mortel aan te maken, zeker op afgelegen plekken. De locatie van een pomp was zeer weloverwogen, meestal niet ver van de keuken. Soms werd een pomp in of aan een gebouw geïntegreerd in de vorm van een specifiek pomphuis of onder een klein afdak, een lessenaarsdakje. Waterpompen steken maar laag boven de grond uit (ca. 60-100 cm). Er zijn sterke regionale verschillen in waterputten en -pompen. Wij vervaardigden een model zoals op de tekening hiernaast afgebeeld. In streken met ondiep water zoals het Meetjesland kwamen korte steekpompjes voor met een handvat in het verlengde van de stang van de pompzuiger. Elders hanteerde men een lange, dwarse hefboom, die tot boven het hoofd van de gebruiker kan reiken.

Schrank De schrank die je naast de schuur van de Tommenmolen kan zien staan, is een reconstructie op ware grootte die we maakten op basis van een exemplaar uit de collectie van het MOT en van afbeeldingen. Wat is een schrank? Een schrank is een tweebenig hijstoestel waar je zware lasten mee kan ophijsen en in beperkte mate ook verplaatsen. Het toestel kan gemonteerd en verplaatst worden. Op bijvoorbeeld bouwwerven werd ze al sinds de oudheid gebruikt om zware stenen mee naar boven te halen. Tot begin 20ste eeuw werd met zo’n toestel gewerkt in de scheepvaart en het leger. Een schrank bestaat uit twee met elkaar verbonden benen met bovenaan een katrol. Een touw loopt over de katrol naar een windas onderaan. Het windas heeft twee lange spaken die als hefboom fungeren. Door hieraan te draaien kan je alleen of met twee zonder uitzonderlijke moeite een last van enkele honderden kilo’s omhoog hijsen. Het toestel wordt in evenwicht gehouden door tuitouwen. De schrank illustreert mooi de werking...

Prinsenkasteel opgemeten door UCL In het najaar van 2016 en voorjaar 2017 stortten studenten architectuur van de UCL (Faculty of Architecture, Architectural Engineering and Urban Planning – LOCI Brussels) zich op het Prinsenkasteel. Onder het motto "vele handen maken licht werk" verwijderden ze volledig manueel maar liefst twee vrachtwagens begroeiing. Dit liet hen toe de volledige site en omgeving nauwkeurig op te meten, te beschrijven en uit te tekenen. Op basis van al deze opmetingsplannen, detailtekeningen en schetsen maakten ze reconstructietekeningen en beschreven ze in detail de technische en bouwkundige opstand. Bovendien maakte één van de studenten, Sébastien van Naemen, een 3D computertekening van het geheel. Dit project van de UCL zal van onschatbare waarde zijn bij de verdere restauratie van de site.

Prinsenkasteel in de steigers Van ruïne tot bouwwerf Het Prinsenkasteel heeft een lange en bewogen geschiedenis. Na de aftocht van de Duitse bezetters in 1944 die het kasteel deden afbranden, is het in verval geraakt. Vandaag is het een ruïne, enkel de donjon of woontoren staat nog overeind en kan je bezoeken als onderdeel van het MOT.  De Gemeente Grimbergen is eigenaar en voert sinds 2024 dringende instandhoudingswerken uit om verder verval te voorkomen, maar een volledige heropbouw van het kasteel is om allerlei redenen niet mogelijk.   En toch gaat het MOT een poging doen! Als museum willen we van het Prinsenkasteel een historische bouwwerf maken, waar we kunnen experimenteren met en leren van historische bouwtechnieken en gereedschappen. Waar het kan bouwen we stukjes van het kasteel weer op met laatmiddeleeuwse technieken, handwerktuigen en materialen. Een werk van lange adem, waar we heel wat van zullen opsteken. Momenteel is de ruïne onveilig, we moeten wachten tot na de instandhoudingswerken...

RCB: bijzonderhedenOnderwerpOnder de benaming “handelscatalogus” neemt het RCB vijf documenttypes op aankondigingen gedenkboeken tijdschriften onderrichtingen catalogi Meer info hierover vind je in de artikels “ Reclame als bron voor de geschiedenis van de technieken” en “ Het repertorium van de Belgische handelscatalogi”. De catalogi van boekhandelaars en uitgevers worden niet opgenomen evenmin als die van antiquariaat (schilderijen, handschriften enz.) en de reclame voor diensten. BegrenzingenOm praktische redenen beperkt het Repertorium zich tot documenten die vóór 1950 verschenen zijn, maar twijfelgevallen worden ook opgenomen.We nemen enkel documenten op die in België of in het buitenland door een Belgische firma uitgegeven werden.AfsprakenDe adressen worden letterlijk overgenomen zoals ze in de reclame vermeld zijn. Alleen de naam van de gemeente of de stad werd desnoods vertaald om de taal te gebruiken van het landsgedeelte waar de reclame gepubliceerd werd.Wanneer er geen datum...

Bibliografie DAVID, J. 1974: De haak van de schulpboor, in Ons Heem. 28 (1974), 158-159. DE KEYSER R. 1966: Watervoorziening te Oostkerke in Rond de Poldertorens 1 (1966), 34-36. DE KLERK M. 1983: Nicolaas Van der Veer uit Bakkeveen maakt nog altijd houten pompen in Friesland Post, sept 1983, 11. DEVLIEGHER L. 1998: Landelijk en ambachtelijk leven. Het Provinciaal Museum Bulskampveld te Beernem, Brugge. ESTHER J. en VANTHOURNOUT R. 1994: Arthur Vandendorpe: restaureren, renoveren, Brugge, 210-211. GEERVLIET J.C. 1975: De ouderwetse houten waterpomp in Blaricum Hei en Wei 6 (1975) 2. GSCHWEND M. 1979: Der Tüchelbohrer, Ballenberg. JANSSENS A. 1971: Een verdwenen beroep: Pompboorder in Heemkring Het Land van Nevele, 2 (1971), afl 4. LÜNING A. Vom Pipen- und Pumpenbohren in Volkskunde im Spannungsfeld zwischen Universität und Museum, 95 (1997), 283-312.MORGAN S. Flowing fortunes and founding feuds: The water systems of Boston and New York in The Fine Tool Journal, 73 (2023), afl 2, 11-14....

Stage bouw zelf je oven - 2023