Opzoeken

Open, holronde, cirkelvormige lepel (ca. 25-40 cm doorsnede) met haaks op elkaar geklonken platte metalen repen. Meestal is het blad door middel van een dille bevestigd aan een houten steel (ca. 1 m). Men kan ook een beerlepel hergebruiken door er gaten in te maken. De aardappellepel wordt gebruikt om aardappelen die als veevoer gebruikt zullen worden uit de ketel, waarin ze gekookt worden, te scheppen. Zie ook aardappelschepvork. [MOT]

Aardappelen kan men rooien met een tuinspade, een hak, een aardappelrooivork of een aardappelrooihaak. De laatste heeft drie, soms vier, brede (ca. 2-3 cm) en platte tanden met puntige uiteinden (ca. 25-30 cm lang), die net niet haaks bevestigd zijn aan een houten steel (ca. 100-130 cm) door middel van een dille. [MOT]

Lepel van verzilverd, vertind of vernikkeld metaal - ca. 15 tot 18 cm lang - met gaatjes die gebruikt wordt om absint te suikeren. In de lepel - die horizontaal op een glas met absint geplaatst wordt - wordt wat suiker gelegd die men met water besprenkeld. Een ander model betreft een lepel zonder gaatjes waarvan het hecht onderbroken is door een vlak met gaatjes. Zo kan men, nadat de absint gesuikerd is, erin roeren met de lepel. [MOT]

Langwerpige (ca. 50 cm lang; ca. 20 cm breed), bolronde rasp met vrij grove driehoekig uitgeprikte gaatjes waarmee rauwe aardappelen geraspt worden. Aan één korte zijde is ze halfrond ingesneden; aan de andere korte zijde heeft ze een handvat. De geraspte aardappelen werden met bloem, eieren en spek gemengd om er een soort van pannenkoek mee te bakken. [MOT]

De achtpasser is een metalen diktepasser waarvan de ronde of ovale symmetrische benen met centraal scharnierpunt samen een cijfer acht vormen. Kleine modellen van minder dan 10 cm dienen voor precisiewerk. Het model van de uurwerkmaker wordt soms balanceerpasser genoemd (1). Er bestaan varianten met stelschroef (bv. V 2004.0411) of met spitse opzetstukken (bv. V 90.1228) op de uiteinden met een fijn gaatje, een soort holle naaldjes, waarmee men afstanden tussen de uiteinden van de assen van de fijne tandwieltjes van uurwerken kan afpassen en kan verifiëren of ze niet verbogen zijn (2). Het gewicht op de assen van de tandwieltjes wordt geleidelijk in evenwicht gebracht. Grote modellen van achtpassers, tot een meter lang, in feite twee symmetrische diktepassers, worden door draaiers gebruikt om de dikte of diameter van een hol of rond object te meten (3). [MOT] (1) Afgeleid van het Engelse balance truing caliper en balance poising caliper. (2) ROYER & VERSTRAETE: 320-324. Om de grote diversiteit...

De leeftijd van een levende boom kan bepaald worden met een aanwasboor. Dat is een metalen handwerktuig dat uit verschillende delen bestaat: een holle staaf (ca. 7 mm doorsnede) met schroefdraad op het uiteinde, een gutsvormig ijzer en een hol handvat waarin de andere onderdelen opgeborgen kunnen worden en waar in het midden een metalen ring rond bevestigd is met een opening doorheen het midden. Het werktuig kan tot een meter lang zijn (1). Wanneer men de leeftijd van een boom wil bepalen, wordt de holle staaf met schroefdraad in de opening in het midden van het handvat bevestigd en loodrecht of schuin naar boven toe (2) tot in het hart van de stam gedraaid. In de holle cilinder zit nu een dun staafje hout uit één stuk. Dan wordt de lange (ca. 20 cm), smalle (ca. 5 mm) guts door de opening in de middenbovenzijde van het handvat naar binnen gestoken, langs het houtmonster af. De guts snijdt het monster aan het einde van de boor, bij het hart, los. Wanneer de guts teruggehaald wordt, blijft...

Dit handwerktuig wordt bij het controleren en verwijderen van (auto)batterijen in garages gebruikt om zowel de poolklemmen als de accupolen zelf te reinigen. Het is meestal een samengesteld werktuig en bestaat in diverse modellen met drie of vier armen. Ondanks die vorm is het geen sleutel. Een model bevat een conische, cilindervormige ruimer met gekartelde buitenomtrek, om de bouten en poolklemmen te zuiveren van bvb. corrosie. Dit element is vergelijkbaar aan de bek van de poolklemspreider. Vervolgens kan men de polen zelf reinigen met twee cilindervormige schrapers, geschikt voor de positieve en negatieve polen van de accu. Zij schrapen de harde, slecht geleidende laagjes accuzuur van de polen om de elektrische geleiding en dus de capaciteit van de batterij te verbeteren. Door het werktuig te vatten aan de bol, kan men het stevig met de handpalm grijpen. Andere modellen bevatten een borsteltje dat enigszins doet denken aan een borstel voor radiatoren. Zie ook de poolklemtang. [MOT]

De schoenmaker hanteert het verwarmde achterijzer om de bovenrand van de hielzool met was in te smeren; op deze wijze wordt er de gewenste vorm aan gegeven en verschijnt er een decoratief lijnpatroon. Een model heeft een rechthoekig metalen hoofd (ca. 3 cm bij 2 cm; ca. 1 cm dik) met een uitstekend randje (ca. 1-2 mm) waarlangs een gleufje zit met een getand wieltje in, en een houten rechthoekig hecht. Bij een ander model zit slechts aan één kant van het wieltje een rond of rechthoekig metalen plaatje (1). Zie ook het kantijzer (schoenmaker) en zoolwieltje. [MOT] (1) NOIRHOMME: 61 hanteert de termen enkel en dubbel achterijzer met wieltje voor deze modellen.

Langs de kust - bij laag water - in het zand van slijkerige stranden vind je kleine trechtervormige gaatjes en, een 15 cm verderop, rolronde hoopjes. Het zijn de twee uiteinden van een verticale U-vormige gang (ca. 50cm diep), woonplaats van de zeepieren (Arenicola marina) (2). De zeepieren worden gebruikt als aas in de zeevisserij. De aasspade (1) is een spade met dik (ca. 3 mm), klein (ca. 16 x 13 cm), lepelvormig, ijzeren - uitzonderlijk aluminium - blad dat door middel van twee veren is verbonden met een houten D-steel (ca. 80 cm). De kleine afmetingen van de spade vergemakkelijken het snel graven, dat nodig is om het diertje te vangen; bij de geringste trilling van de bodem trekt de zeepier zich immers dieper terug in zijn gang. Sommige legerschopjes werden lichtjes aangepast en als aasspade gebruikt. [MOT] (1) Zie ook het artikel over de aasspade. (2) Vroeger Arenicola piscatorum.

Keukenwerktuig dat men gebruikt wanneer men hete groenten afgiet. Het bestaat uit een aluminium of roestvrijstalen geperforeerde plaat in de vorm van een halve cirkel, waaraan een handvat bevestigd is. Met één hand houdt men het afgietdeksel over de rand van de pot terwijl men met de andere hand de pot kantelt. Sommige modellen hebben een verschuifbaar handvat met haken, zodat het afgietdeksel op potten van verschillende grootte past. [MOT]