Opzoeken

De tangpraam is een metalen of houten tang bestaande uit twee hefbomen van de tweede soort (zie glossarium), die door middel van een scharnier, een ring of een touw met elkaar verbonden zijn. De twee armen zijn recht of gebogen. In het eerste geval zorgt de verbinding ervoor dat er ruimte overblijft wanneer het werktuig dichtgeknepen wordt; zo wordt de lip niet geplet. De dubbele boog in het tweede geval heeft dezelfde bedoeling. Een heugel op een van de armen en een ring op de andere maken het mogelijk het werktuig in een bepaalde stand te houden; een touw dat aan een arm vast is, vervult dezelfde rol. De tangpraam knijpt de zeer gevoelige bovenlip (1) van een paard tijdens een behandeling om de aandacht van het dier af te leiden én om een kalmerende en verdovende werking teweeg te brengen bij verontrustende (bv. oogverzorging) of pijnlijke ingrepen (vgl. praam) (2). [MOT] (1) Volgens ''Antique medical instruments'': 226 zou de tong gevat worden, maar er schijnen geen andere sporen te...

Om de randen van het leder te beschermen en om de bevestiging van handvatten en sluitstukken mogelijk te maken, worden handtassen soms voorzien van een armatuur. Er bestaan verschillende tangen om dit armatuur aan te brengen. Zij hebben allemaal een haakvormige bovenkaak die recht naar beneden geplooid is en met het uiteinde op de rechte benedenkaak terechtkomt. De haakvormige bovenkaak heeft steeds een andere vorm afhankelijk van het doeleinde. Zo kan deze wigvormig zijn om de U-vormige groef van het armatuur te openen zodat het leder erin kan geplaatst worden. Dat gebeurt met een tang met een dunne bovenkaak; het leder wordt over de kaak geplaatst, het armatuur wordt tussen de kaken gevat en het leder wordt in het armatuur geduwd. Het armatuur wordt dichtgeknepen met een tang met een dikkere, in doorsnede rechthoekige haakvormige bovenkaak. [MOT]

De tapijtspanner is een handwerktuig om vaste tapijten te leggen. Na aan één zijde te zijn vastgespijkerd, wordt het tapijt uitgerekt met deze spanner. De methode is vergelijkbaar aan de singelspanner. (1)Een kloppervormig model met paddenstoelvormig uiteinde wordt gebruikt om tapijt tot aan de rand van muren en andere obstakels te duwen. Het getande houten vlak wordt plat op het tapijt geplaatst en in het tapijt gestoken. Het uiteinde van het houten handvat wordt met de knie vooruit geduwd om het tapijt vooruit te schuiven (2). [MOT](1) JELLEMA: 145-146.(2) SALAMAN: 491.

De tandarts beschikt over een stel - een minimum van tien - tangen om de tanden uit te trekken. De richting van de bek, zijn openingswijdte en de vorm van de kaken zijn telkens aangepast aan bepaalde tanden. Er bestaan tangen voor de bovenste en voor de onderste tanden, voor de linker- en voor de rechtertanden, voor de snij- en de hoektanden, voor de maaltanden en voor de wijsheidstanden. [MOT]

De tandschaaf dient om twee vlakken die samengelijmd moeten worden, ruwer te maken opdat de lijm zou houden; ook om zeer harde houtsoorten te bewerken (1). Het is een kleine blokschaaf waarvan de nagenoeg verticale beitel over de helft van zijn lengte, aan de bovenzijde, kleine evenwijdige groefjes vertoont zodat de snede getand is (2). Zie ook steilblokschaaf. [MOT] (1) FELIBIEN: 187. (2) BERGHUIS b: 56 onderscheidt een grove van een fijne tandschaaf.

Tang voor het afbinden van de staarten en van de testikels van lammeren. De bek van deze tang bestaat uit vier pinnen. Daarmee kan de veeboer een elastiek openspannen en die rond de staart of rond de balzak van het lam plaatsen om hem af te binden. Het gedeelte na de elastiek sterft uiteindelijk af door een gebrek aan bloedcirculatie. [MOT]

Het teenschaafje (1) dient om een teen aan een zijde effen te maken of om haar over de hele lengte dezelfde dikte te geven. Het werktuig bestaat uit één of twee scherpe blaadjes geklemd in drie op elkaar haaks staande plankjes van ca. 5 cm. Het houten gedeelte kan ook uit één stuk gesneden zijn. Vaak is de zool, d.i. de binnenzijde van de U-vorm, beslagen met een ijzeren plaat. Het blaadje staat niet haaks maar schuin tegenover de zool. De afstand tussen snede en zool kan overal dezelfde zijn maar dikwijls is hij aan een zijde groter. Zo kunnen tenen van verschillende dikte worden bewerkt. Wanneer er twee blaadjes zijn, staat het tweede dichter bij de zool dan het eerste. Dat laatste snijdt een laag af, het tweede een andere, om te vermijden dat het werktuig de teen zou splijten in plaats van ze te snijden (2). Eén hand vat het werktuig, de andere de teen die tussen de zool en het blad wordt geduwd en dan verder wordt getrokken. Het teenschaafje wordt dus niet zoals een gewone schaaf...

De elektricien gebruikt een tang voor smeltveiligheid om de patronen van smeltveiligheden te installeren en te verwijderen. Afhankelijk van het type patroon - bv. cilindrisch patroon, glazen zekering CEHESS, enz. – en dus ook van het aantal volt wordt een ander model van tang gebruikt. Het werktuig bestaat uit een plastic, vroeger bakeliet, tang (ca. 20 cm) met afgeronde bekken. Soms is er een mof in rubber bijgeleverd voor het hanteren van glazen zekeringen. Voor de patronen van zware smeltveiligheden (tot 12000 V) die vroeger gebruikt werden in kleine verwerkingsbedrijven (van bv. verlichtingsarmaturen) werd een lange (ca. 115 cm) (1) houten tang met porseleinen isolatoren op de armen gebruikt. De tang kan al dan niet voorzien zijn van een aarding in de vorm van een kabel. Zie ook sleutel voor DIAZED-smeltveiligheid. [MOT] (1) E & E: 353; vermeldt dat deze tang in 2 maten bestaat en toont ook een ander model.

Met een theetangetje laat men losse thee in het kopje of de theepot trekken. Men belet zo dat de theeblaadjes in het water gaan ronddrijven.  De kaken bestaan uit twee gazen zakjes of twee zeefjes uit inox, die men opent door de armen van de tang dicht te knijpen. Men kan zo makkelijk het theetangetje vullen of ledigen. De tang sluit zich automatisch wanneer men geen druk meer uitoefent op de armen of ze wordt toegehouden door middel van een ring. Indien de armen te kort zijn wordt er een kettinkje met haakje voorzien om over de rand van het kopje of de theepot te hangen. Zie ook theeëi. [MOT]

Rubber wordt gewonnen uit het melksap (latex) van de hevea's. De winning gebeurt door de levende boom te tappen met het tapmes. De latexvaten worden dwars doorgesneden. Daarom wordt de tapsnede in een helling van ongeveer 30° met het horizontale vlak gemaakt waardoor de latex langs de snede afvloeit. Onder de snede bevestigt men een metalen gootje, waardoor de latex in het opvangbakje terechtkomt (1). Het tapmes heeft een metalen gebogen lemmet met aan het uiteinde een U-vormige gebogen lip en een recht houten hecht van ca. 10 cm. Bij het tappen wordt met deze scherpe lip een baststrookje van ca. 1,5 cm dikte weggesneden. Het tapmes lijkt op de boomrits waarmee een te vellen boom wordt gemerkt en op de klompenmakersrits waarmee de klompenmaker versieringen aanbrengt op klompen. [MOT] (1) Zie bv. VAN DEN ABEELE & VANDENPUT: 374.